Historia AZS PK

Już w pierwszej połowie XIX stulecia pojawiły się na Uniwersytecie Jagiellońskim skromne, ale wytrwałe próby wprowadzenia przedmiotów z zakresu nauk technicznych. Za pioniera tych nauk uważać należy profesora Feliksa Radwańskiego, który prowadził wykłady o budowie dróg, walczył o Katedrę Architektury i Hydrauliki w uniwersytecie. W 1820 roku rozpoczęła działalność Katedra Teorii Gospodarstwa, prowadząca kursy geometrii z zastosowaniami w inżynierii budowlanej, ale też wykłady z zakresu mechaniki, fizyki, technologii i organizacji. W roku 1834 powstał Krakowski Instytut Politechniczny, który w 1854 r. przekształcił się w Akademię Techniczną. Była to już uczelnia na wysokim poziomie, o znakomitej kadrze profesorskiej. Stała się uczelnią rozpoznawalną w Europe. Zainteresował się nią cesarz Franciszek Józef, który na wzór powstałej w 1877 r. Politechniki Lwowskiej, w stolicy Galicji, zażądał, aby językiem wykładowym był język niemiecki. Profesura krakowskiej szkoły nie zgodziła się na wykonanie polecenia i cesarz zdegradował ją w 1885 do rangi szkoły średniej pod nazwą Państwowa Szkoła Przemysłowa.

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. profesura Szkoły Przemysłowej wystąpiła do rządu o przywrócenie statusu tej uczelni i jej reaktywowanie. W odpowiedzi powstała w 1919 r. Akademia Górnicza w Krakowie. Uznano, że powracający do Polski Śląsk najlepiej będzie zintegrować z Macierzą, kształcąc tamtejszą młodzież w Krakowie, głównym ośrodku nauki i kultury polskiej.

W okresie okupacji niemieckiej została zawieszona działalność szkół wyższych, część profesury UJ, AG, Uniwersytetu Jana Kazimierza i Politechniki Lwowskiej została przez hitlerowców aresztowana i wymordowana. Ocalała część profesury lwowskiej po zajęciu miasta przez kolejnego agresora, tym razem sowieckiego, przeniosła się do Krakowa, zatrudniając się w dużej części w Szkole Przemysłowej, która mieściła się wówczas na Krzemionkach. Myśl o utworzeniu w Krakowie szkoły wyższej, kształcącej inżynierów odżyła pod koniec II wojny światowej, gdy stało się oczywiste, że Politechnika Lwowska znajdzie się poza granicami Polski.

Po opuszczeniu przez Niemców Krakowa kadra krakowskich i lwowskich profesorów wystąpiła po raz kolejny o powołanie Politechniki Krakowskiej. Już w następnym dniu po ucieczce wojsk niemieckich – 19 stycznia 1945 r. – pojawił się na budynku przy ulicy Straszewskiego, należącym dziś do NOT, transparent POLITECHNIKA KRAKOWSKA . Dwa dni po opuszczeniu niemieckiego okupanta Krakowa delegacja inżynierów na czele z profesorem Izydorem Stellą-Sawickim przedstawiła obecnemu w Krakowie ministrowi oświaty Stanisławowi Skrzeszewskiemu postulat powołania Politechniki. Ideę poparł rektor Akademii Górniczej, profesor Walery Goetel. Rozpoczęto rekrutację, prawie równocześnie zaczęły się wykłady. Czekano tylko na mające być formalnością, jak się wszystkim wydawało, rządowe potwierdzenie powołania PK, co było uzasadnione znakomitą kadrą krakowską i z Politechniki Lwowskiej. Odpowiedź z Warszawy nadeszła w maju 1945 r. Brzmiała: Powołujemy Politechnikę Śląską z tymczasową siedzibą w Krakowie. Minister uzasadniał, że w Gliwicach są doskonałe warunki lokalowe tak dla uczelni, jaki dość dużej kadry profesorów, a przede wszystkim tym, że ziemie zachodnie potrzebują wyższych uczelni, by kształcić nowe kadry.

Wówczas profesura krakowsko-lwowska, która z różnych przyczyn nie mogła się przeprowadzić na Śląsk, razem ze studentami, zaproponowała rektorowi AG, profesorowi Waleremu Goetlowi, aby przy Akademii powołać Wydziały Politechniczne: Architektury, Budownictwa i Komunikacji. Propozycja została wnet zrealizowana. – Władze tych wydziałów nadal jednak nie ustawały w staraniach o powstanie Politechniki Krakowskiej. Sukces przyszedł dopiero w 1954 roku – przypomina profesor Stefan Piechnik.

W latach 1945–1954 działały Wydziały Architektury, Inżynierii i Komunikacji przy Akademii Górniczej (od 1949 r. Akademii Górniczo-Hutniczej) w Krakowie. Inauguracja Wydziałów Politechnicznych AG oraz Politechniki Śląskiej odbyła 1 czerwca 1945 r. w auli AG. W tym okresie wydziały posiadały pełną autonomię wyrażającą się oddzielnym zarządzaniem, administracją, osobnym budżetem oraz Senatem, którego przewodniczącym był wyznaczony prorektor. W 1954 roku wydziały zostały przekształcone w samodzielną wyższą szkolę, nazwaną Politechniką Krakowską.

Z przemówienia rektora, prof. dr. Walerego Goetla na inauguracji roku szkolnego Akademii Górniczej 16 kwietnia 1945 r. cytujemy: – Przy Akademii Górniczej pracuje również Komitet Organizacyjny Politechniki Krakowskiej. Pracujemy i dopomagamy temu Komitetowi w przeświadczeniu, że utworzenie Politechniki Krakowskiej jest w dzisiejszych warunkach naszego państwa gwałtowną potrzebą. Obecnie jest czynna w Polsce tylko niekompletna Politechnika w Lublinie. Całe nasze wspaniale rozwijające się życie politechnik leży w ruinie. Politechnika Warszawska z gruzów tych będzie się dźwigać przez szereg lat, na razie w myśl decyzji władz, pracując głównie w Łodzi, dokąd przeniesiona też będzie Politechnika Lubelska, tworząca część Politechniki Warszawskiej. W pracach tych towarzyszy tak ciężko doświadczonym naszym kolegom z Politechniki Warszawskiej najgorętsze nasze współczucie. Ale sama tylko Politechnika Warszawska, nawet po jej całkowitym uruchomieniu, które powinno jak najprędzej nastąpi, nie wystarczy. Politechnika Gdańska będzie miała charakter specjalny. Politechnika we Wrocławiu dopiero się zawiązuje. Ponieważ potrzeba dostarczenia inżynierów naszemu życiu technicznemu jest niesłychanie gwałtowna, należy uruchomić oprócz Politechniki Warszawskiej dalszą szkołę politechniczną i to możliwie natychmiast. Dla utworzenia takiej szkoły ma pełne warunki jedynie Kraków. Obecność tu Akademii Górniczej z jej personelem naukowym, częścią niezniszczonych laboratoriów oraz z księgozbiorem technicznym, możliwość pomocy również ze strony niektórych laboratoriów Uniwersytetu Jagiellońskiego, obecność części personelu naukowego Politechniki Lwowskiej, który pragnie rozpocząć pracę, akces ze strony niektórych sił naukowych Politechniki Warszawskiej, obecność w Krakowie doskonałej Szkoły Przemysłowej, daje warunki do uruchomienia szybkiego tej Politechniki z kilku podstawowymi Wydziałami. Istnieją warunki do stworzenia w politechnice ważnych dla wojska specjalizacji: zbrojeniowej, samochodowej i lotniczej. Wyrazem wielkiego znaczenia, jakie do jej utworzenia przywiązuje przemysł, jest wybitna pomoc, jakiej tej pracy udzielają nasze czynniki przemysłowe, Wydział Przemysłowy Województwa oraz przedsiębiorstwa krakowskie. Dzięki ich stanowisku, jak również czynnemu poparciu przez Zarząd Miasta, pokonano już wstępne trudności i prace przygotowawcze do utworzenia Politechniki są ukończone. Jak gwałtowna jest potrzeba takiej politechniki, świadczy wreszcie wynik rejestracji kandydatów na studentów. Zgłosiło się ich dotychczas ponad 2500 i to pełno wykwalifikowanych. W sprawach tych oczekuje Komitet ostatecznych decyzji. Akademia Górnicza cieszyć się będzie, jeśli one będą przychylne i obok Akademii powstanie druga bratnia samodzielna uczelnia techniczna, a Kraków, starodawna siedziba humanistyki, zatętni także życiem technicznym, tak olbrzymiego znaczenia dla współczesnych państw!

W tym przemówieniu podczas inauguracji roku akademickiego AG rektor Walery Goetel odniósł się do spraw sportu: – Pragnąc dopomóc do dźwignięcia się zdrowotnego naszej młodzieży, straszliwie też fizycznie wyniszczonej wojną, współpracujemy żywo z Akademickim Związkiem Sportowym , organizacją obejmującą wszystkie szkoły akademickie krakowskie. Porozumiewając się z opiekuńczymi czynnikami sportu, a przede wszystkim Tymczasową Komisją Sportową, idziemy tu w kierunku upowszechnienia sportu bez tak częstego w latach przedwojennych sztucznego hodowania gwiazd sportowych, co zamiast pomóc zdrowiu młodzieży, często jej szkodziło. Obok rozbudowy Akademickiego Związku Sportowego wszerz i w głąb wysuwają się tu trzy zagadnienia: utworzenie zainicjowanej przez profesorów Wydziału Medycyny Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Tymczasową Komisję Sportową sportowej poradni zdrowotnej dla młodzieży. Odbudowa zniszczonej na skutek wysadzenia mostu dębnickiego przystani wodnej nad Wisłą oraz realizacja wielkiego ośrodka wodnego nad Jeziorem Rożnowskim i drugiego nad zaporą w Porąbce dla całej młodzieży krakowskiej. Prace w tych kierunkach są w toku. –

Sport był nieodłącznym elementem życia studenckiego niemal od pierwszych dni działalności Wydziałów Politechnicznych AG. Najwcześniej zorganizowali się piłkarze nożni, lekkoatleci, pływacy. Najstarszą informację o życiu sportowym Wydziałów Politechnicznych AG posiadamy z lipca 1945 r. Zamieszczona notatka w krakowskiej gazecie sportowej „Start” ( nr 4 z dnia 22 VII 1945) informuje o międzyuczelnianym turnieju piłki nożnej zorganizowanym przez krakowski AZS 17–18 lipca o puchar ufundowany przez rektora Akademii Handlowej w Krakowie, profesora Albina Żabińskiego. W pierwszym meczu Akademia Handlowa pokonała UJ. W drugim spotkaniu Akademii Górniczej z Politechniką mimo 155 minut gry nie uzyskano rozstrzygnięcia . Mecz zakończył się remisem 2:2, a bramki dla Politechniki zdobyli Tarczyński i Pytlik. Zarządzono losowanie i do finału zakwalifikowała się drużyna AG. Puchar zdobyła AH, pokonując AG, trzecie miejsce zajął UJ, zwyciężając Politechnikę walkowerem. Kolejna notatka prasowa dotyczy międzyuczelnianych zawodów pływackich, przeprowadzonych na pływalni YMCA w marcu 1946 r. Puchar ufundowany przez rektora Żabińskiego zdobyła Politechnika, zwyciężając pływaków z AG, UJ i PWSP („Start” 1946, nr 11 z 12 marca 1946 r.). Latem 1946 r. rozegrano w Sopocie pierwsze po wojnie indywidualne MP w szachach. Historyczny ten turniej zakończył się nieoczekiwanym zwycięstwem nieznanego wówczas nikomu studenta z Krakowa – Bogdana Śliwy. Był to pierwszy tytuł mistrza Polski studenta Politechniki.

Początkowo studenci nie mieli warunków do uprawiania sportu. Odczuwano brak zorganizowanych form działalności sportowej, brakowało też specjalistycznej kadry szkoleniowej w dziedzinie wychowania fizycznego i sportu oraz odpowiednich pomieszczeń i urządzeń sportowych. Sytuacja uległa poprawie z chwilą pozyskania w 1947 r. od władz miasta i województwa terenu jednostki wojskowej wraz z zespołem budynków po koszarach króla Jana III Sobieskiego przy ulicy Warszawskiej 24. Organizacją życia sportowego wśród studentów w tym początkowym okresie zajmował się Wydział Wychowania Fizycznego przy Stowarzyszeniu Bratniej Pomocy Studentów Wydziałów Politechnicznych, który powstał 29.04.1947 r. i działał do 1.02.1948 r. Sporym osiągnięciem było stworzenie warunków do uprawiania sportu przez wynajęcie sali do ćwiczeń gimnastycznych i pływalni. W związku z brakiem zorganizowanego ruchu sportowego wielu studentów uprawiało sport w krakowskich klubach sportowych, prezentując wysoki poziom sportowy. Wielu z nich było reprezentantami Polski, występując na arenach sportowych kraju, Europy i świata. Wymienić tu należy przede wszystkim studenta architektury, szablistę Wojciecha Zabłockiego, koszykarzy Romana Ciesielskiego i Jerzego Łudzika, wioślarzy Jerzego Ciesielskiego, Czesława Lorenca i Zdzisława Michalskiego, siatkarzy Henryka Kierata i Józefa Bakalusa. Słuchaczami Wydziałów Politechnicznych było wielu piłkarzy krakowskich klubów. Pierwszymi działaczami sportowymi byli studenci Jan Gan, Marcin Kolasa i Antoni Banasiak. Władze uczelni od samego początku skutecznie wspierały działalność sportową, przeznaczając na rozliczne jej formy znaczne środki materialne. Jednak szybki rozwój uczelni i rosnące liczby studentów przerastały możliwości pełnego zaspokojenia potrzeb. W tej sytuacji działacze akademickiego ruchu sportowego skutecznie pomnażali dotacje swoją społeczną pracą. Często korzystano z bazy sportowej innych klubów i szkół za niewielkie, a nawet tylko symboliczne opłaty.

W pierwszej połowie 1949 roku przeprowadzono reformę sportu, powołując do życia zrzeszenia sportowe, a likwidując związki sportowe. Do zadań Akademickiego Zrzeszenia Sportowego (na szczęście dalej AZS, choć groziła zmiana nazwy na odpowiednik radzieckiego Buriewiestnika – do tradycyjnej nazwy Akademicki Związek Sportowy powrócono po przemianach politycznych 1956 roku) oprócz organizacji sportu wyczynowego należało rozwijanie sportu masowego. W tym celu utworzono na uczelniach i wydziałach koła sportowe AZS. Wykorzystano naturalną dla studentów chęć do uprawiania sportu, organizując między innymi masowe imprezy typu biegi i marsze narodowe, spartakiady czy zdobywanie odznak sportowych. Na naszej uczelni działały trzy Koła AZS, przy istniejących wówczas Wydziałach Architektury, Inżynierii i Komunikacji. Władzę zwierzchnią nad tymi kołami sprawował Zarząd Uczelniany, który z kolei podlegał Zarządowi Okręgowemu AZS Kraków. AZS PK od samego początku swego istnienia prowadził działalność sportową w dwóch kierunkach: sportu masowego dla szerokiej rzeszy studentów oraz sportu wyczynowego opartego na pracy sekcji sportowych. W roku akademickim 1948/49 zrzeszał 300 członków w sekcjach: lekkoatletyki, piłki ręcznej (koszykówka i siatkówka), piłki nożnej, gimnastycznej, pływackiej, narciarskiej, tenisa stołowego. Funkcję prezesów AZS PK sprawowali kolejno: Tadeusz Dattner, Jan Krośnicki, Henryk Zaręba, Zbigniew Prochot, Wiesław Własnowolski, Zbigniew Mendera, Zdzisław Piątek, Aleksander Rybka. W 1951 roku AZS PK zyskuje naturalnego sojusznika w prowadzeniu masowej działalności sportowej. W maju 1951 r. utworzono w PK Studium Wychowania Fizycznego Politechniki Krakowskiej w celu systematycznego szkolenia młodzieży akademickiej w dziedzinie wychowania fizycznego i sportu. Pierwszym organizatorem i kierownikiem Studium WF był dr Józef Danilczyk, który funkcję tę sprawował ponad 20 lat do chwili śmierci w 1972 r. Przez następny rok obowiązki kierownika pełnił mgr Miron Popek, po czym kierownictwo studium objął we wrześniu 1973 r. dr Kazimierz Gorgoń. Od 1 września 1976 r. kierownikiem został mgr Edward Surdyka, zaś jego zastępcami mgr Miron Popek i mgr Zbigniew Kucia. Zakres działalności Studium WF obejmował zajęcia obowiązkowe (przewidziane programem studiów w wymiarze dwóch godzin tygodniowo ze studentkami i studentami I, II i III roku wszystkich wydziałów. Zbieżność kierunków działalności Studium WF i Akademickiego Związku Sportowego przejawiały się harmonijną współpracą i widocznymi efektami. Już w 1952 roku wspólnym wysiłkiem Studium WF i studentów zrzeszonych w AZS było zbudowanie boiska sportowego. Wytworzył się prawidłowy układ: szkolenie sportowe było domeną Studium WF, a organizacja i popularyzacja sportu należały do studentów. Wiele imprez sportowych organizowano wspólnie i dzięki temu miały charakter masowy (spartakiady wydziałowe i międzywydziałowe). Ogromną popularnością cieszyły się obozy zimowe, Studium WF od 1952 r. jako pierwsze w Polsce organizowało 10-dniowe obozy narciarskie w Zakopanem, Bukowinie Tatrzańskiej, a w następnych latach w Białce Tatrzańskiej, Żabnicy, Złatnej, Zwardoniu, Węgierskiej Górce. Najważniejszym osiągnięciem w tamtym okresie było zorganizowanie w 1953 roku narciarskich mistrzostw Politechniki, które stały się z czasem najbardziej masową imprezą narciarską w Polsce. Była to inicjatywa studentów AZS PK, zamieszkałych w Zakopanem: Czesława Białego, braci Andrzeja i Włodzimierza Czarniaków, Walentego Obrochty, trenerów i działaczy zakopiańskiego AZS: Stefana Dziedzica, Stanisława Ziobrzyńskiego, Andrzeja Roja-Gąsienicy oraz w Krakowie – Józefa Danilczyka, Mirona Popka ze Studium WF PK i Wiesława Własnowolskiego, Zbigniewa Mendery z AZS PK oraz poparciu Rady Zakładowej ZNP. Początkowo miały one charakter zawodów międzyuczelnianych, a nawet międzynarodowych. W 5–6 kwietnia 1958 r. z okazji 50-lecia AZS Kraków zaproszono studentów angielskich. W mistrzostwach PK startowało 11 uczelni polskich i studenci angielscy z uniwersytetu w Cambridge. Według relacji prasowych –„Ogólny poziom mistrzostw był zupełnie poprawny, a czołówka nawet bardzo dobra, jak zresztą świadczą nazwiska zwycięzców obu konkurencji tj. giganta (Włodzimierz Czarniak, Jan Kunczyński i Jerzy Korzeniowski) i slalomu (J. Korzeniowski, W. Czarniak i J. Kunczyński) wszyscy studenci PK. W punktacji drużynowej zwyciężyła PK przed Politechniką Śląską, Akademią Medyczną Kraków, AZS Kraków, Politechniką Wrocławską, AZS WSWF Kraków, ASP Kraków i Uniwersytetem Cambridge” („Głos Sportowca” 1958, nr 14, s. 5, nr 19, s.1), Mistrzostwa przeprowadzane są corocznie i należą do najpopularniejszych imprez sportowych Politechniki Krakowskiej. Nawet stan wojenny nie był przeszkodą w organizacji mistrzostw, pierwszej masowej imprezy sportowej po ogłoszeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. W roku Jubileuszowym 70-lecia PK przeprowadzono zawody już po raz 62 przy udziale 150 uczestników. Honorowym starterem zawodów retro był uczestnik 1. mistrzostw PK prof. dr hab. inż. Zbigniew Mendera. W maju 1957 r. Koło AZS i Studium WF zorganizowały spartakiadę w koszykówce, siatkówce i tenisie stołowym. Spartakiadę wygrał Wydział Lądowy przed Wydziałem Wodnym i Wydziałem Mechanicznym. W zawodach koszykówki wystąpiła reprezentacja ZNP, w której grał wraz z asystentami ówczesny dziekan, prof. Roman Ciesielski. W grudniu tegoż roku odbyły się finałowe spotkania turnieju szkół wyższych Krakowa w siatkówce kobiet i mężczyzn. W ogólnej punktacji pierwsze miejsce zajęła PK przed AGH i WSWF. W 5 listopada 1958 r. Koło Uczelniane AZS PK zostało przekształcone w Klub Uczelniany AZS PK, podnosząc jego rangę, Niemal od początku istnienia klubu jego działalność była rozwijana w dwóch kierunkach – sportu masowego przez organizację imprez sportowych dla wszystkich studentów politechniki oraz sportu wyczynowego, opartego na działalności sekcji, które biorą udział w mistrzostwach Krakowa, w mistrzostwach Polski uczelni technicznych. W mistrzostwach Krakowa w 1958 r. studenci AZS PK zajęli pierwsze miejsca w siatkówce kobiet, zwyciężając w finale WSE i piłce siatkowej mężczyzn po zwycięstwie nad AGH. Drugie miejsce wywalczyli koszykarze po przegranej w finale z WSWF. Od 1960 roku rozgrywane są MP Politechnik. W I edycji Klub AZS PK zajął 8. miejsce, najlepiej spisały się siatkarki, zajmując drugą lokatę za Politechniką Łódzką. W kolejnej edycji MP (1963 r.) zespoły AZS PK zajęły w punktacji ogólnej (lekkoatletyka, koszykówka, siatkówka, piłka ręczna) czwartą pozycję. W latach 60. działalność skupiła się na działalności w domach studenckich, gdzie organizowano cykl turniejów pod hasłem „Dni sportu na uczelni” oraz „Dni sportu DS-ach”, które z czasem przyjęły nazwę Czyżynady. W tym okresie zrodził się pomysł budowy boisk do siatkówki i koszykówki, piłki ręcznej przy „DS. Bydgoska” oraz budowy otwartych obiektów sportowych przy akademikach w Czyżynach) – ścieżki zdrowia, 4 kortów tenisowych, boiska wielofunkcyjne. Realizacja pomysłu budowy obiektów nastąpiła dzięki zaangażowaniu członków zarządu Klubu AZS PK, Ryszarda Florka, Ryszarda Podgórnego i Roberta Dietricha, pracowników Studium WF i pracy społecznej studentów. Podobnie wybudowano ośrodek sportów wodnych w Żywcu, w którym od 1971 r. organizowane były obozy na stopień żeglarza i sternika jachtowego.

Działalność sportową wśród pracowników i ich rodzin prowadził Związek Nauczycielstwa Polskiego PK, organizując obozy narciarskie w Zakopanem i Szczyrku w okresie przerwy międzysemestralnej, zaś w okresie letnich wakacji obozy kajakowe stacjonarne lub spływy kajakowe. Uczestnicy tych obozów mieli zapewnioną opiekę instruktorską i nabywali umiejętności jazdy na nartach lub pływania oraz kajakarstwa i stawali się miłośnikami tych sportów. Obozy te kończyły się zwykle zawodami sportowymi. Ogromną rolę przy organizacji i prowadzeniu tych obozów odegrała matematyczka Genowefa Majcher. ZNP w trosce o prawidłowy rozwój fizyczny pracowników organizował przy pomocy Studium WF zajęcia w siatkówce, koszykówce, narciarstwie, pływaniu i tenisie ziemnym. Szerokie zainteresowanie pracowników oraz ich udział w rozgrywkach uczelnianych i pozauczelnianych przyczynił się do podniesienia poziomu sportowego i stało się przesłanką do zorganizowania ogólnopolskich mistrzostw pracowników uczelni technicznych. PK w 1974 r. w Zakopanem zorganizowała I Ogólnopolskie Mistrzostwa Politechnik w Narciarstwie dla pracowników. Ponadto reprezentacja PK brała udział w mistrzostwach w siatkówce, pływaniu i brydżu sportowym. Przy Radzie Uczelnianej ZNP sprawnie funkcjonowała Komisja Sportu i Turystyki, wyróżniającymi organizatorami sportu byli m, in. Wiktoria Miechowska- Tabor, Stanisław Hudy. Za prezesury prof. Kazimierza Flagi (1976–1980) organizowano zawody narciarskie o Puchar Prezesa ZNP, które później przekształciły się w zawody o Puchar Rektora PK. Dużą uwagę przywiązywał ZNP do rozwoju sportowego dzieci pracowników PK. W 1972 r. został założony z inicjatywy dr inż. Leszka Zajączkowskiego i mgr inż. Janusza Łabęckiego Klubu Narciarskiego dla dzieci pracowników. Dzięki wyżej wymienionym oraz Tadeuszowi Sieprawskiemu, Barbarze Chmielarz, Dorocie Kram, Piotrowi Walaszczykowi i trenerom narciarskim Andrzejowi Łobodzińskiemu i Maciejowi Aleksandrowiczowi organizowano obozy narciarskie, otwartych mistrzostw narciarskich dzieci pracowników PK, wyjazdy dzieci na narty w Dolomity we Włoszech. Wiele uwagi organizatorzy sportu na PK poświęcają dla dzieci niepełnosprawnych . Corocznie już od 15 lat odbywa się w Centrum Sportu i Rekreacji Festiwal Sportu dla dzieci niepełnosprawnych profesjonalnie przygotowany przez pracowników Centrum i kierownictwo szkoły dla dzieci specjalnej troski w Wieliczce. Organizacja życia sportowego na PK to przede wszystkim doskonała, harmonijna współpraca Klubu Uczelnianego AZS, Studium Wychowania Fizycznego (od 1974 r. Studium Wychowania Fizycznego i Sportu, a następnie od 2000 r. Centrum Sportu i Rekreacji PK), zainteresowanie i życzliwość władz uczelni. Mówiąc o działalności AZS, należy wspomnieć o opiekunach klubu z ramienia Senatu Akademickiego PK, dzięki którym klub zawsze mógł liczyć na życzliwe wsparcie. Kuratorami AZS byli profesorowie: Janusz Walczak, Janusz Wrona, Władysław Borusiewicz, Kazimierz Sokalski, Jan Wątorski, Stefan Piechnik, Kazimierz Pietrzyk, Zbigniew Mendera.

W historię krakowskiej Politechniki wpisane są spektakularne sukcesy jej studentów sportowców. Sportową ikoną uczelni jest szablista, profesor architekt Wojciech Zabłocki, czterokrotny olimpijczyk, trzykrotny medalista olimpijski, mistrz świata juniorów (do 23 lat), akademicki mistrz świata. W szermierczych mistrzostwach świata zdobył łącznie 9 medali, w tym 4 złote w szabli drużynowej, jeden srebrny i 4 brązowe. Jest wybitnym architektem w projektowaniu obiektów sportowych. Oprócz Wojciecha Zabłockiego z Politechniką Krakowską związanych jest 23 olimpijczyków, którzy byli prawdziwymi ambasadorami uczelni. Swoją obecność studenci sportowcy Politechniki zaakcentowali podczas akademickich mistrzostw świata i w ruchu uniwersjadowym. Podczas letnich AMŚ w latach 1949–1957 studenci PK zdobyli 5 medali (3 złote, 1 srebrny i 1 brązowy). Tytuły akademickich mistrzów świata zdobyli: wioślarze Czesław Lorenc (Wydział Mechaniczny), Zdzisław Michalski (Wydział Architektury), szermierz Wojciech Zabłocki (Wydział Architektury), wicemistrzem został siatkarz Jan Szarliński (Wydział Budownictwa Lądowego), brązowy medal zdobył Wojciech Zabłocki. W zimowych AMŚ w latach 1947–1956 studenci PK wywalczyli 10 medali (5 złotych, 2 srebrne i 3 brązowe). Złote medale zdobyli: trzykrotnie Józef Marusarz, Włodzimierz Czarniak (obaj z Wydziału Architektury), Mieczysław Gąsienica Samek (Wydział Inżynierii Lądowej); srebrne medale wywalczyli: Stanisław Karpiel (Wydział Architektury), Włodzimierz Czarniak); brązowe: Anna Bujak (Wydział Architektury), Mieczysław Gąsienica Samek, Włodzimierz Czarniak. W światowych igrzyskach sportowych studentów – letnich uniwersjadach, organizowanych od 1959 roku tylko raz student Politechniki stanął na podium. Wiesław Glos studiujący na Wydziale Architektury PK, podczas I Uniwersjady w Turynie w 1959 r. wraz z kolegami z drużyny zajął 2. miejsce i zdobył srebrny medal w turnieju drużynowym w szpadzie. Na 2. Uniwersjadzie Zimowej w Villes w 1962 r. startująca w reprezentacyjnej sztafecie 3×4 km studentka Wydziału Budownictwa Wodnego Magdalena Bujak wywalczyła srebrny medal. Wkrótce nastąpiła era studentów Wydziału Architektury Andrzeja Bachledy-Curusia i Jerzego Woyny-Orlewicza. Andrzej Bachleda, startując w zimowych uniwersjadach zdobył 1 złoty (w slalomie 1966 r.), 4 srebrne (w 1966 r. w gigancie i kombinacji oraz w 1970 r. w tych samych konkurencjach). Jerzy Woyna-Orlewicz zdobył na zimowych uniwersjadach 4 medale, w tym 1 złoty (1964 r. – slalom gigant) oraz 3 brązowe (1964 r. – kombinacja alpejska, 1966 r. – slalom i kombinacja). Dwukrotnym medalistą zimowych uniwersjad był student Wydziału Mechanicznego Andrzej Sztolf w skokach narciarskich: srebrny medal (1966 r. ulegając tylko znakomitemu Japończykowi Yukio Kasayi, późniejszemu mistrzowi olimpijskiemu z 1972 r.) oraz brązowy (1964 r.). Studenci PK brali udział na arenach, stadionach i trasach narciarskich niemal całego świata, Europy i Polski. Pierwszym mistrzem Polski spośród studentów był jak to określała ówczesna prasa nikomu nieznany student z Krakowa Bogdan Śliwa, który niespodziewanie wygrał w 1946 r. w Sopocie szachowe mistrzostwa Polski. Tym nieznanym studentem z Krakowa był słuchacz Wydziałów Politechnicznych AG. Nie sposób zliczyć wszystkich medalistów, wymienimy tu tylko multimedalistów mistrzostw Polski: Andrzej Bachleda-Curuś – 14 razy na najwyższym podium; 11 razy na najwyższym podium stawał Jan Tlałka (łyżwiarstwo szybkie – Wydział Budownictwa Lądowego), Anna Bujak – 9-krotna mistrzyni Polski w narciarstwie alpejskim. Wiele sukcesów dla PK zdobywali zawodniczki i zawodnicy na w mistrzostwach Polski uczelni technicznych. W grach zespołowych najwięcej medali zdobyły koszykarki – 4 złote, 2 srebrne, 1 brązowy, w sportach indywidualnych zdecydowanie najlepsze wyniki zdobywali narciarze i snowboardzistki oraz lekkoatletki i to zarówno w mistrzostwach Polski uczelni technicznych jak i w mistrzostwach Polski szkół wyższych. Studenci sportowcy zawsze starali się stać na straży przestrzegania przepisów gry, rozstrzygania zawodów na boisku sportowym. Godną postawę zaprezentował Andrzej Bachleda w 1968 r. W ramach Pucharu Świata podczas zawodów w Aspen (USA) w slalomie, po pierwszym bardzo dobrym przejeździe, w drugim popełnił błąd i ominął bramkę, ale dokończył przejazd i dojechał do mety. Okazało się, że sędziowie nie zauważyli jego błędu i sklasyfikowali go na 4. miejscu. Andrzej Bachleda bez zwłoki udał się do stanowiska sędziów i przyznał się do ominięcia bramki, za co powinien być zdyskwalifikowany, co też sędziowie uczynili. Za ten gest pod koniec roku w Polsce nadano mu tytuł „Sportowca– dżentelmena roku 1968”, a na początku następnego roku jako pierwszy Polak otrzymał międzynarodową nagrodę – Pucharu Fair Play, ufundowaną przez UNESCO. 

Czesław Michalski
prof. Stefan Piechnik

Sport na PK, 70 lat Politechniki Krakowskiej